Eski Türk Edebiyatına Giriş: Söz Sanatları

1. Yalnızca noktalı harflerin hesaplandığı tarihe ne ad
verilir?

2. Aşağıdakilerden hangisi aynı zamanda bir tür temsilî teşbihtir?

3. Şiiirde ilk mısraın son sözcüğüne ne ad verilir?

4. Secide revî sesi yanında revîden önceki ses ya da
seslerin de aynı olmasına ne ad verilir

5. “Manzum ya da mensur metinde bir ayetin ya da hadisin tamamını ya da bir kısmını alıntı yoluyla kullanmak” şeklinde tanımlanan terim aşağıdakilerden hangisidir?

6. Leblerin yâd eyledi yârun lisân-ı hâl ile
Kıldı bir şîrîn hikâyet gonce-i rengîn-edâ
Bakî

Birinci mısraın sonunda koyu harflerle dizilmiş olan kısım beyitte hem kendisinden önceki sözlerin sonu hem
de sonraki sözlerin başı olacak biçimde kullanılmıştır.
Divan şiirinde bu anlatım tekniğine ne ad verilir?

7. Hangisi mecâzla ilgili bir terim değildir?

8. Aşağıdakilerden hangisi cinasın türlerindendir?

9. Bir lebi gonca yüzi gülzâr dirsen işte sen
Hâr-ı gamda andelîb-i zâr dirsen işte ben
Bakî

Beytinde gonca, gülzâr (=gül bahçesi), hâr (=diken) ve
andelîb (=bülbül) aralarında anlam ilişkisi bulunan sözcüklerdir. Beyitteki edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir?

10. Hangisi itnâbın türlerinden biri değildir?

11. Bir cinas› oluşturan kelimelerden en az biri iki kelimeden olufluyorsa bu cinasa ne ad verilir?

12. “Ankara kolların› açmış onu bekliyordu.” cümlesinde aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi vardır?

13. Serkeş ü tünd idi gerçi tevsen-i çerh-i felek
Emrüne râm olduğı bu kim içinde mihri var
Sürurî

Beytinde biri “güneş”, diğeri de “sevgi” olmak üzere iki
anlamı olan “mihr” sözcüğünün her iki anlamından da
yararlan›larak yap›lm›fl ve yak›n ve uzak iki anlam›
olan bir sözün zihne hemen gelen yakın anlamını
değil, uzak anlamını kastetmek olarak tanımlanan
bir edebî sanat vardır. Beyitteki edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir?

14. An dil ki be-aflk üfted âteşlere yanmaz mı
V’ân kes ki be-gam huşed korkuyla uyanmaz mı
Şeyh Gâlib
Yukarıdaki beytin koyu harflerle dizilmiş olan kısımları
aynı şair tarafından Farsça, diğer kısımları da Türkçe
olarak yazılmıştır. Divan şiirinde bu tür manzumelere
ne ad verilir?

15. “Arslanağzı”, “devetabanı”, “kuzukulağı”, “hanımeli”
gibi bitki ve çiçek adlarını meydana getiren anlatım yolu aşağıdakilerden hangisi olabilir?

16. Murassa seci şiirde hangi adı alır?

17. Vâ’iz çıkarsa kürsîye her cum’a gam degül
Ammâ bolay ki lutf ide bayrama çıkmaya
Bakî

Yukarıdaki beyitte iki kez kullanılmış olan “çıkmak” fiili, ikinci kullanılışında hem ilk kullanıldığı anlamın
hem de gerçek anlamının dışında kullanılmıştır. Beyitteki ifade biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

18. Ârız u ruhsâr u zülfün ey letâfet gülşeni
Biri gül biri karanfül biri sünbüldür bana
Necatî

Yukarıdaki beyitte “birden fazla unsuru zikrettikten sonra
bunlara ait özellikleri, her birinin kime ait olduğunu
belirterek söylemek” olarak tanımlanan bir ifade özelliği
vardır. Beyitteki ifade özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

19. Sa’y idüp isyâna destümde o kaldı âkibet
Zâhir oldı leyse li’l-insâni illâ mâ-se’â
İzzet Molla

Yukarıdaki beyitte koyu dizilmiş olan kısım Kur’ân’dan
alınmış bir ayet parçasıdır. Beyitteki anlatım tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

20. “Hasretinden çiçekler boynunu büktü.” cümlesinde
aşağıdaki anlam sanatlarından hangisi vardır?